CONTAINERVERVOER MAAKT FAIRTRADE PRODUCTEN VERVUILEND. Leg dat maar eens uit.

Fairtrade producten die van ver komen hebben een grote impact op het milieu. Ze komen met containers, toch?
Een vraag die ik regelmatig voorbij zie komen. Al dan niet met een blik van ‘ja, leg dat maar eens uit’. Soms een toon die vraagt erom om in de verdediging te schieten.
Gelukkig kan ik wel tegen een stootje en zie dit als oprechte belangstelling.
Hoe zit het nu echt met de CO2 uitstoot van deze containerschepen? Maakt het vervoer deze producten milieu-onvriendelijk? Het zwarte randje aan de fairtrade handel?
Ik zocht het voor je uit en berekende de CO2 uitstoot per product.

Verzonden met duizenden containers tegelijk. Een zware motor die weet ik niet hoeveel roet uitstoot. Dat kan niet goed voor het milieu zijn.
Schadelijke gassen die in onze dampkring verdwijnen. Of niet verdwijnen. Dat is het hem juist.
Niet goed voor het milieu. Containerschepen staan zelfs op nummer 1 met de meeste uitstoot.
Vanuit milieu oogpunt bekeken haal je dus het beste producten van dichtbij. Producten die geen verre reis via een containerschip nodig hebben.

Milieubewust en fairtrade

Sinds ik probeer wat groener te leven, was mijn eerste les al snel. Je kunt niet alles 100% volledig juist doen. Je moet keuzes maken. Wat vind je belangrijk?
De impact op het milieu vind ik belangrijk. Net zo belangrijk als eerlijke arbeidsomstandigheden. Voor iedereen. Juist ook in de landen waar dat niet vanzelfsprekend is.

Het mooie is dat wij in het westen veel meer impact hebben dan we denken. We kunnen met dezelfde handeling hier in ons eigen land veel meer betekenen in een ontwikkelingsland. Steunen we een lokaal bedrijf die onder fijne omstandigheden leuke producten maakt, dan betekent dat onderwijs voor hun kinderen. Een dak boven hun hoofd. Gezondheidszorg. Af en toe een vrije dag.
Voor ons zo normaal maar in landen zoals India een dagelijkse zorg.

Maar landen zoals India liggen niet om de hoek. Er gelden andere regels. Of ze ontbreken. Wie heeft er gehoord van regels die veilige werkomstandigheden waarborgen? De handhaving van de leerplicht?
Daarom maken fairtrade bedrijven direct verschil in die landen. Daar wordt bijvoorbeeld wel gelet op veiligheid. En op de herkomst van materialen. Fairtrade producten worden gemaakt op een energiezuinige en duurzame manier.
Maar we zijn hier ook eerlijk in. Het zijn geen westerse bedrijven in deze landen. De techniek in de fabrieken is niet van de laatste lichting. Waar wij hier in Nederland werken met een stofafzuiging die staat voor 90% stofreductie hebben ze daar gewoon nog mondkapjes op achter de schuurbandmachine. En dat is het mooie juist. Lokale werknemers werken vaak in een bestaand bedrijf. Met fairtrade normen. En dat is bijvoorbeeld het mondkapje wat fairtrade werknemers dragen. Dat ligt voor een werknemer bij de buurman niet standaard klaar.

Fairtrade staat ook voor milieubewust. Duurzame materialen. Vaak gerecyclede. De werkplaats draait op groene energie. Allemaal goede zaken.
Maar geen enkel systeem is waterdicht. Of 100% volledig groen. Dat geldt ook voor de fairtrade handel.

Containervervoer en fairtrade

Niet alles is goud wat blinkt als je fairtrade zegt. En dat is het vervoer. Het vervoer van de grondstoffen, zoals gerecycled ijzer, wordt niet altijd gedaan op de fiets. In armere landen is het straatbeeld vaak van brommers, riksja’s en kleine vrachtauto’s. En die rijden zoals de meeste bij jou in de straat ook op fossiele brandstoffen.

Zijn de producten klaar en ingepakt in dozen (van gerecycled karton). Met als vulmiddel gelezen kranten. Even tussendoor: Dat is bijna het leukste van het uitpakken hier in Nederland. De voor mij onbekende taal. De sprekende foto’s. Nieuws van hun. Inmiddels oud nieuws. Maar voor mij nieuwe informatie. Niet dat ik de tijd heb om elke gekreukelde krant open te vouwen. Nee, helaas niet.

De producten, beschermt door deze gekreukelde kranten, worden op een pallet gezet. Met 20 pallets tegelijk in een 20ft container. Of nog meer in een 40ft. Dagen, weken onderweg. Om hier in Rotterdam wal te raken.
De uitstoot van een containerschip is gigantisch. Net zoals het schip zelf. Ik kom lengtes tegen van 400 meter. Breedtes van 58 meter. Met een diepgang van zo’n 15 meter (Dan wil je ook niet gekielhaald worden).

Maar wat is nu de uitstoot per container?

Of liever nog: ik ben benieuwd hoeveel impact nu 1 product in dit schip heeft op het milieu. De uitstoot van een containerschip uitgedrukt in een gemiddeld product dus.
Ik weet het. Het is nattevingerwerk. Maar toch ben ik benieuwd waar ik uitkom.

In het voorbeeld neem ik een reis van Mumbai naar Rotterdam. Dat is 6873 km over zee. Dat vaart een schip niet in één keer. Onderweg doet het meerdere havens aan. Maar voor ons beeld vaart het in 1 keer door.
In een container passen 11 pallets. Op 1 boot staan 20.000 containers. 220.000 pallets.
We gaan uit van een gemiddelde grootte van een product die ik inkoop vanuit India. Daarvan gaan er 24 in een doos. Dat zijn er 600 per pallet.
Op 1 containerschip passen dus 132.000.000 van deze producten.

De uitstoot van een containerschip is nog niet zo eenvoudig te berekenen. En nog lastiger te vinden voor mij. Bedrijven met meer kennis hierover zijn nog steeds bezig om dit in kaart te brengen.
Het rapport van CCWG lijkt me het betrouwbaarst. Ik reken met de uitstoot van 141 CO2 per containerschip. Dan kost in mijn voorbeeld 1 container 0.36 CO2 uitstoot. Dat is voor 1 product 0.00005454545 CO2 metric ton uitstoot.
Praktisch betekent dat je met deze uitstoot 0.00072 seconden kan douchen.

Als je bedenkt dat we 0.038 boom moeten planten om 1 kilo CO2 uitstoot te compenseren. Leuke som is dan om uit te rekenen hoeveelste boom we moeten we planten voor 0.00005454545 CO2 uitstoot.
Kunnen we voorzichtig de conclusie trekken dat de uitstoot per product meevalt? Of nee, elke uitstoot is teveel natuurlijk.

De uitstoot geldt trouwens voor elk product wat in een container gaat. Ik hoor het je al zeggen. Dat klopt. Dat geldt ook voor producten die we uit China halen en India zonder fairtrade label. Dat geldt misschien ook voor de grondstoffen of gereedschappen die ze gebruiken bij de lokale ondernemer.
Containervervoer zit overal.

Zoals Jeroen van The Freight Hero het verwoorde op mijn vraag naar een alternatief.
Die is er niet. Op deze afstanden zijn daar geen reële alternatieven voor. Als je dit weet te verzinnen ben je schat en schatrijk. Je lost de ecologische problemen van de grootste bedrijven in de wereld in één klap op. Het enige dat je kan doen is dichtbij gaan produceren zodat die boten minder of niet meer nodig zijn. Dit gaat dus nooit gebeuren, want de kosten in deze landen zijn heel laag.

Containervervoer zit overal. Ook in fairtrade producten.

En ondertussen wachten we het eerste elektrische containerschip geduldig af.

bronnen:
CCWG
The Freight Hero