HOE ONTDEK IK MIJN VERBORGEN IMPACT OP HET MILIEU?

Wist je dat we maar 1/5 van onze impact zien? De meeste impact is dus verborgen. Tijd om het boven water te halen.
Ik denk dat ik best goed bezig ben. Ik recycle tot de laatste kruimel. Plastic tasjes zijn bij ons echt not-done en kleding is standaard tweedehands. Zoals alle spullen eigenlijk. Tot ik ontdekte dat dit maar 1/5 van mijn impact op de planeet is. Dan ben ik wel heel benieuwd naar de overige 4 delen.

Wat heeft de meeste impact op het milieu?

Hoe moet je dat nu lezen. Impact op het milieu.
Dat zijn de gevolgen voor het ecosysteem. De gevolgen voor de natuur, het klimaat en het milieu.
De impact komt van energie, landbouwgebruik, watergebruik en vervuiling. De invloed wat dit heeft op het ecosysteem.
En het meeste daarvan is verborgen voor de gebruiker.
Voor ons dus.

Vlees en watergebruik

Dat zijn dé impactmakers. Tenminste dat dacht ik. Dat spullen ook heel wat impact op onze planeet hebben. Dat wist ik ook wel. Maar dat spullen met kop en schouder op nummer 1 staan. Dat verbaasde me dan weer. De CE Delft heeft een top 10 samengesteld.
Hierin zie ik water pas staan op nummer 9. Vlees staat op nummer 2.

Spullen hebben de grootste ecologische voetafdruk. Dat zit hem vooral in het maken van spullen. Je hebt natuurlijk spullen en spullen. Vooral elektronica hebben een grote impact. Het handjevol grondstoffen wat uit de mijnbouw komt zoals koper, kobalt en goud. Je hebt er weinig van nodig. Maar het is geeft wel direct 95% van de impact aan van de hele laptop.

Dus zonnepanelen zijn helemaal niet zo schoon

Wel tijdens het gebruik. Dat spreekt voor zich. De zon schijnt en of hij nu op een zonnepaneel schijnt of niet, dat maakt voor de zon niet uit. De zon is geen eindige grondstof. Gelukkig maar.
Het zit hem vooral in de productie en jawel, het afdanken van de zonnepaneel. In een zonnepaneel gaan niet-hernieuwbare mineralen. De impact van de productie op klimaatverandering, verzuring en zoetwater vergiftiging moeten we niet vergeten. De mensen die werken in de productie kunnen in aanraking komen met gifstoffen. En we zien in Nederland niet altijd waar het gemaakt wordt en onder welke omstandigheden.

Toch zijn zonnepanelen wel een goede uitkomst voor duurzame energie. We zetten kolen en een zonnepaneel tegenover elkaar. In een levenscyclus met dezelfde energieopbrengst. Dan stoten kolen 25 keer meer CO2 uit.
Een zonnepaneel verdient zichzelf terug. De energie die het gekost heeft om het te maken, is in ongeveer 2 jaar terugverdient.
Als het goed is, liggen de panelen een aantal jaren op je dak. En dán geven ze je jarenlang schone energie.
De kunst zit hem dus in zo min mogelijk impact tijdens de productie realiseren. Maar hoe doen we dat? Werken met gerecyclede grondstoffen. Productie met gebruik van schone energie. En wij letten op ons energieverbruik. Want wat niet verbruikt wordt, hoeft ook niet gemaakt te worden.

Energie als verborgen impact

Energie vind ik echt zo’n verborgen impact ding. Je ziet het niet. Maar het heeft wel veel impact. Energie die we gebruiken om met onze auto van A naar B te rijden. Energie die we in ons huis gebruiken. Dat is 20% van de impact van de energie. 80% zit dus in andere dingen. Terwijl wij wel het gebruik aanpassen van die 20%. Dan zijn we goed bezig. Maar vergeten we het grootste deel van de energie-impact.
Dat zit hem in het voedsel, de bouw, transport en het maken van spullen. En de energie die verbruikt wordt om energie te maken. Dat is al 38%.
Daarnaast gebruiken wij in de rijke landen bijna 10 keer (!) zoveel energie als in de rest van de wereld. Dat zet te denken, toch?
Zie het als een voordeel. Onze bijdrage heeft dan ook veel meer impact dan een ander uit een ontwikkelingsland. Positieve impact dan. Voor herstel en behoud.

Energie uit warm water

Een lekker warme douche na een dag hard werken. Daar knap je van op. En je hebt het zeker verdient. We hebben hier een douchewekker hangen. Na 5 minuten gaat hij af en mag je de douche uitzetten. Overigens als je hem aanzet. Wordt dat nu soms ‘vergeten’ of vergeten door de kids. Daar ben ik nog niet over uit.
Dat warm water energie kost, zien wij op onze rekening. Dat is duidelijk. De meeste energie zit in het opwarmen van het water. Kijk je naar de hele waterketen, van waterwinning tot zuivering. Dan zit de verborgen energie hierin. En dan gaat de meeste energie hiervan naar de zuivering.
Een systeem om je douchewater zelf te zuiveren tijdens je douchebeurt staat op mijn verlanglijstje. Of een warmtewisselaar. Dat verwarmt het koude water door het warme water. Direct in de kraan.

Vlees als verborgen impact

Nog zo’n grote impact maker is de koe. In een stukje vlees zit veel water verborgen. In een stukje van 120 gram rundvlees zit 1800 liter water. Niet alleen omdat de koe veel drinkt. Het veevoer wat van de akkerbouw komt, vraagt veel water. En dat veevoer geeft ook direct de meeste impact.
Het begint al bij de ontbossing hiervoor. Het gebruik van pesticiden van veevoer. Vermesting en verzuring van de grond. Transport.
De koe, of schaap, varken en wat we nog meer eten. Ze poepen en laten scheten en boeren. Het methaan is een krachtig broeikaseffect. Veel krachtiger dan de CO2 waar wij het over hebben bij onze reductie.
Natuurlijk zit er verschil in vlees. Een kip heeft veel minder impact dan een koe. Met name de Zuid-Amerikaanse rund heeft veel impact. Niet alleen omdat die van ver moet komen. Het gaat om de ontbossing van het regenwoud voor het produceren van soja.
Ik ken ook iemand die regelmatig de vleespakketten met de datum van vandaag van de supermarkt opkoopt. Niet dat ze zo graag vlees lust. Ze is zelf vegetariër. Ze deelt de pakketten uit. Zo wordt er niets weggegooid. Vlees dat wordt weggegooid, dat heeft een dubbele impact.

Het begint allemaal bij ons bossen

2,5 % van het water op aarde is zoetwater. Geschikt om te drinken. Voor mens, dier en plant. Wow, dat is niet veel. Daar moeten we dus zuinig op zijn.
Wist je dat het allemaal begint bij onze bossen? De frisse boslucht die je inademt tijdens een wandeling. Het geeft je energie. Maar veel meer dan dat. Zonder bomen op de wereld zijn we niks.
Bomen maken zuurstof, filteren fijnstof, halen CO2 uit de lucht, zwakken de wind af, maken de bodem vruchtbaar, zorgt voor meer regen en is de leefomgeving van de meeste dieren op aarde.
En dit lijstje is zeker niet compleet.
Ontbossing zorgt voor meer warmte en droogte. Dat geeft weer sneller kans op bosbranden. De beelden van de verschroeide voetjes van de koala’s tijdens de bosbranden in Australië hebben indruk gemaakt, toch?

En wat kan ik dan wel doen aan mijn verborgen impact?

Het is al met al nog niet zo simpel.
Er valt nog veel meer over te zeggen. En hoe meer je erin verdiept, hoe meer er wordt ontdekt wat verborgen zit. Soms best confronterend.

Ik hoor je denken. Wat kan ik dan doen wat wel impact heeft? Hoe werk ik aan mijn verborgen impact?
Dan is het handig als je weet waar je verborgen impact zit. Ik ontdekte een handige tool.

Al heeft deze ook wel wat aantekeningen. Bij mij in ieder geval.
Tijdens het invullen twijfelde ik over een aantal vragen. Zoals hoeveel niet alcoholische glazen ik per dag drink. Tja, dat is alleen water en thee. Een ander telt hier zijn frisdank en sappen bij op. Dan heb je de impact van de productie, vervoer, verpakking e.d. Water uit de kraan heeft weer andere impact. Dat wordt in deze tool niet gesplitst.
En er rezen meer vragen. Wordt bij yoghurt ook plantaardige yoghurt gerekend?
Spullen, mag ik daar ook mijn tweedehands aankopen invullen?

Toch krijg ik wel een goed beeld van waar mijn verborgen impact zit.
Schrik.
Wonen heeft bij mij in de grafiek een toren. Daar heeft de tool gelijk in. We wonen in een kerk (met toren). Veel vierkante meters en daar was de test onder andere op gebaseerd.
Een oud kerkje gered van de sloophamer. Geen nieuwe woning op het stukje grond.
Dat is dan ook direct mijn excuus en verschoning.
Met veel liefde gekocht en verbouwd. Het liefst met tweedehands materialen. We zijn voorlopig nog niet klaar. Maar dat geeft niet. We hebben er plezier in.

Spullen is mijn tweede toren. In de test was de vraag die hieraan gelinkt is hoeveel je koopt. Dat heb ik niet direct zo op een briefje staan. Wel is alles tweedehands. Dat kwam uit de vraag niet duidelijk naar voren. Misschien had ik 0 moeten invullen? Of een paar euro voor de eerlijkheid. Een enkele keer koop ik iets nieuws. Een paar nieuwe onderbroeken. Of soms, als er haast bij is en marktplaats me geen uitkomst geeft.
Nu bedenk ik me dat ik degene ben in huis die de inkoop doet voor 7 personen. Misschien had ik het in de tool door 7 moeten delen?

Nieuwsgierig waar bij jouw de verborgen impact zit? Ik ook. Hoe doe jij dat met jouw torens?
Ik ben benieuwd!

bron: De verborgen impact van Babette Porcelijn